Theo quy định của pháp luật Việt Nam cũng như quốc tế và nước ngoài, có hai hình thức trọng tài được sử dụng chủ yếu là Trọng tài vụ việc (Trọng tài Ad-hoc) và Trọng tài quy chế (Trọng tài thường trực). Các bên lựa chọn trọng tài có thể lựa chọn giữa trọng tài quy chế và trọng tài vụ việc. Để giúp quý khách hàng có thông tin về hai hình thức trọng tài này, Công ty Luật Hồng Bàng sẽ đưa ra các phân tích như sau đây:
Trọng tài vụ việc (Trọng tài Ad-hoc)
Trọng tài vụ việc là hình thức trọng tài được lập ra theo yêu cầu của các đương sự để giải quyết một vụ tranh chấp cụ thể và tự giải thể khi tranh chấp đó đã được giải quyết. Các bên đồng ý tiến hành giải quyết tranh chấp tại trọng tài mà không có sự hỗ trợ của tổ chức trọng tài cần tạo ra quy tắc tố tụng riêng của mình hoặc có thể lựa chọn Quy tắc trọng tài UNCITRAL được thiết kế cho trọng tài vụ việc. Trọng tài vụ việc được quy định trong Luật trọng tài thương mại là một hình thức giải quyết tranh chấp theo quy định của luật trọng tài thương mại và trình tự, thủ tục trọng tài do các bên thoả thuận (khoản 7 Điều 3 Luật trọng tài thương mại).
Ưu điểm cơ bản của hình thức Trọng tài vụ việc đó là quyền tự định đoạt của các bên rất lớn. Thủ tục giải quyết của Trọng tài vụ việc hoàn toàn do các bên tự thỏa thuận cho riêng họ và các Trọng tài viên phải tuân theo. Bên cạnh đó, việc tiến hành Trọng tài vụ việc có chi phí thấp và thời gian giải quyết nhanh do các bên có thể thỏa thuận bỏ qua một số thủ tục tố tụng không cần thiết để rút ngắn thời gian giải quyết vụ tranh chấp.
Nhược điểm lớn nhất của Trọng tài vụ việc là phải phụ thuộc hoàn toàn vào thiện chí của các bên. Nếu một bên không có thiện chí, quá trình tố tụng sẽ luôn có nguy cơ bị trì hoãn, và nhiều khi không thể thành lập được Hội đồng Trọng tài bởi vì không có quy tắc tố tụng nào được áp dụng.
Trọng tài quy chế (Trọng tài thường trực)
Bằng cách thoả thuận tiến hành vụ tranh chấp tại một tổ chức trọng tài, các bên thực sự lựa chọn quy tắc của tổ chức đó. Tổ chức trọng tài sẽ quản lý thủ tục tố tụng trọng tài theo những quy tắc này. Trọng tài quy chế được định nghĩa trong Luật trọng tài thương mại là một hình thức giải quyết chanh chấp tại một tổ chức trọng tài và theo quy tắc tố tụng của tổ chức trọng tài đó (khoản 6 Điều 3 Luật trọng tài thương mại).
Khi các bên lựa chọn Trọng tài quy chế, các bên nhận được sự hỗ trợ nhất định của tổ chức trọng tài này liên quan tới việc tổ chức và giám sát tố tụng trọng tài. Tuy nhiên, để nhận được sự trợ giúp đó, các bên phải trả một số chi phí nhất định gọi là chi phí hành chính nằm trong phí trọng tài hoặc được tách riêng. Nếu các bên muốn lựa chọn hình thức Trọng tài quy chế, các bên phải ghi rõ tên tổ chức trọng tài cụ thể trong điều khoản trọng tài hoặc ghi rõ tranh chấp sẽ được giải quyết theo Quy tắc tố tụng trọng tài của một tổ chức trọng tài cụ thể. Nếu không có thỏa thuận rõ ràng, các điều khoản trọng tài có nguy cơ bị vô hiệu hoặc không được cơ quan nào giải quyết khi tranh chấp phát sinh.
Ưu điểm lớn nhất của Trọng tài quy chế là việc quy định chi tiết các thủ tục tố tụng gồm các bước của quá trình tố tụng, đảm bảo trong mọi trường hợp tranh chấp sẽ được giải quyết, không phụ thuộc vào việc một bên có tham gia vào quá trình tố tụng trọng tài hay không. Ưu điểm thứ hai đó là hầu hết các tổ chức trọng tài đều có những chuyên gia được đào tạo tốt để hỗ trợ quá trình trọng tài.
Nhược điểm lớn nhất của Trọng tài quy chế đó là tốn kém nhiều chi phí, vì ngoài việc phải trả chi phí thù lao cho các Trọng tài viên thì các bên còn phải trả thêm các chi phí hành chính cho Trung tâm trọng tài. Nhược điểm thứ hai của Trọng tài quy chế đó là nhiều khi quá trình tố tụng bị kéo dài mà Hội đồng Trọng tài các các bên bắt buộc phải tuân thủ vì phải tuân theo các thời hạn theo quy định của Quy tắc tố tụng.
Trên đây là một số phân tích của công ty chúng tôi về vấn đề này. Quý Khách hàng nếu cần tư vấn, giải đáp chi tiết hơn cũng như cách thức tiếp cận dịch vụ này, vui lòng liên hệ trực tiếp với Phó giám đốc phụ trách kinh doanh: Luật sư Nhật Nam qua hotline: 0912.35.65.75, 0912.35.53.53 hoặc gọi điện đến Tổng đài tư vấn pháp luật miễn phí 1900.6575 hoặc gửi yêu cầu dịch vụ qua email: lienheluathongbang@gmail.com
Chúc Quý Khách hàng cùng gia đình mạnh khỏe, an lạc và thành công!
Trân trọng!